Rozważając zagadnienie, jakim jest polska energia odnawialna na tle Europy, należy wskazać, iż pomimo wzrostu zainteresowania energią ekologiczną na terenie IV RP, w roku 2018 odnotowano w naszym kraju spadek wykorzystania tego typu źródeł, aż o 24%. Liderami OZE w Europie wciąż pozostają Szwecja, Finlandia oraz Niemcy.
Polska Energia Odnawialna na tle Europy – dane szacunkowe do 2018 roku
Źródła energii odnawialnej, to te, do których zalicza się energia słoneczna, wiatrowa, hydroelektryczna, jak również pochodząca z biomasy, Zdaniem badaczy, w roku 2018 produkcja energii w ramach OZE, wzrosła o 4,3 procent i wyniosła łącznie 219 terawatogodzin (TWh).
Odnawialne Źródła Energii są obecne w wielu krajach członkowskich Unii Europejskiej, jednakże w różnym ujęciu procentowym. W państwach tych, w dalszym ciągu wykorzystuje się również źródła tradycyjne, głównie gaz ziemny i węgiel kamienny. Jednakże z uwagi na kurczące się zasoby tego typu źródeł, nastąpiło coraz większe zainteresowanie alternatywnymi rozwiązaniami, do jakich należy z pewnością energia odnawialna. Jest ona darmowa i wydajna. Te źródła energii uważa się za niewyczerpalne.
Energia odnawialna – w głównej mierze wiatr i promienie słoneczne – zasila większość nowoczesnych instalacji energetycznych w Unii Europejskiej. Udział OZE w zużyciu całej energii w Unii Europejskiej w roku 2016 wynosił 17 procent. W raporcie energetycznym za roku 2016 czytamy, że aż 11 państw członkowskich UE zdołało już osiągnąć znaczny udział OZE w ich gospodarce energetycznej.
Warto dodać, iż każde państwo członkowskie w Unii europejskiej posiada własny cel udziału OZE. W UE znajduje się obecnie 28 państw członkowskich. Swoje krajowe cele, względem OZE na rok 2020 osiągnęły Niemcy, Bułgaria, jak również Czechy, kraje skandynawskie – Dania, Szwecja oraz Finlandia, jak również Estonia, Chorwacja, Litwa, Włochy, Węgry i Rumunia.
Państwami, którym nie udało się zrealizować wyżej wymienionego celu energetycznego względem OZE, są Holandia (8 pkt proc. do osiągnięcia tegoż celu), a także Francja (7 pkt procent). Na dalszym pozycjach plasuje się Irlandia (6,5 pkt procenta), Zjednoczone Królestwo (5,7 pkt procenta) oraz Luksemburg (5,6 pkt procenta).
W jaki sposób Unia Europejska zwielokrotniła udział OZE w krajowej gospodarce energetycznej państw członkowskich?
Zdaniem naukowców i ekspertów, zajmujących się gospodarką energetyczną, na przełomie lat 2000 – 2018 roku Unia Europejska znacznie zwielokrotniła udział OZE w krajowej produkcji ekologicznej energii, powszechnie znanej, jako energia zielona.
Największy progres zanotowano wśród krajów skandynawskich, jak również Niemiec, Węgier, Bułgarii czy Czech. W ostatnich czterech latach, udział „zielonej energii” w Unii Europejskiej znacznie zwiększył się w 15 z 28 krajów członkowskich, w tym również w Polsce (mimo odnotowanego spadku z roku 2018).
Jest to proces, który napawa optymizmem, gdyż coraz więcej państw członkowskich UE zmniejsza wykorzystanie tradycyjnych rozwiązań energetycznych, sięgając po źródła energii odnawialnej – paliwa, pochodzące z biomasy, a także energię słoneczną czy wiatrową. Unijna polityka klimatyczna, której celem działania jest osiągnięcie, jak największego udziału energii, pochodzącej ze źródeł odnawialnych, w gospodarce krajów członkowskich.
Tego typu źródła energii, powinny były wykorzystywane w gospodarce energetycznej, każdego państwa, należącego do wspólnoty krajów UE. W myśl tej polityki założono, iż do roku 2020 pojawi się 20 procent udziału ekologicznej energii w końcowym bilansie energetycznym. W kolejnych prognozach, na lata 2021 – 2030, unijna polityka klimatyczna przewiduje zwiększenie tej wartości, aż o kolejne 7 procent. Zdaniem naukowców tego typu perspektywy są jak najbardziej realne i możliwe do realizacji.
Obecnie odnawialne źródła energii są w największym stopniu wykorzystywane w Szwecji i w Niemczech. Zielona energia nie jest zbyt powszechnie używana w Luksemburgu, na Malcie i w Holandii. Podsumowując bilans zużycia energii odnawialnej, względem wykorzystania innych źródeł energetycznych (tradycyjnych), w Szwecji aż 53,8 procenta skonsumowanej energii pochodziło z OZE.
Lider ten, pozostawił w tyle Finlandię – 38,7 procenta, Niemcy 38,2 procenta, Łotwę, 37,2 procenta, Austrię 33,5 procenta, jak również Danię 32,2 procenta. Najniższy udział OZE w gospodarce energetycznej państw członkowskich UE odnotowano w Luksemburgu – 5,4 procenta, w Holandii – 6,0 procenta, w Belgii (8,7 procenta) oraz w Zjednoczonym Królestwie, na Malcie i na Cyprze (9,3 procenta).
Wykorzystanie OZE – Polska na tle innych krajów członkowskich UE
Z raportów, opublikowanych w latach 2016- 2018, głównym celem energetycznym Polski do roku 2020, w ramach udziału w OZE, jest przekroczenie pułapu 15 procent konsumpcji tego rodzaju energii, w całej gospodarce energetycznej.
Zdaniem GUS udział energii z OZE w Polsce w latach 2013-2017 wzrósł z 11,9 procent do 14,1 procent. Polska znajduje się na środkowym miejscu w tabeli państw członkowskich UE, w których wprawdzie nastąpił wzrost wykorzystania zasobów, noszących miano zielona energia, jednak nie jest to imponujący wynik (przykładowo w roku 2012 Polska zanotowała większe zużycie OZE w stosunku do roku poprzedniego, aż o 8,8 procent).
W maju 2018 roku odnotowano w Polsce wzrost produkcji energii elektrycznej, której wartość wynosiła blisko 13 TWh. Jednakże, zestawiając te wartości, z rokiem 2017, zanotowano spadek w produkcji energii elektrycznej o 3,78 procent. Z raportu Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) wynika, iż produkcja energii elektrycznej w maju 2018 roku wynosiła 12 542 GWh.
Zużycie energii elektrycznej w Polsce pozostało w roku 2018 na tym samym poziomie, co w latach poprzednich. Niestety niezbyt optymistycznym faktem jest to, iż w 2018 roku zanotowano Polsce poważny spadek działań w temacie, jakim jest energia odnawialna. W kwietniu 2018 roku zanotowano aż o 24 procent mniejsze zużycie energii w ramach OZE.
Produkcja energii elektrycznej, pochodzącej z tradycyjnych źródeł, czyli na przykład węgla kamiennego, w maju 2018 r. wyniosła 6,2 TWh, czyli mniej o 10 procent w porównaniu z rokiem ubiegłym. Jednakże w roku 2018 nastąpiła większa produkcja energii elektrycznej, pochodzącej z gazu – wzrost o 42 procent, w porównaniu z rokiem 2017.
Według danych szacunkowych w Polsce po kwietniu 2018 roku energia odnawialna przestała budzić szersze zainteresowanie. Zanotowano spadek jej produkcji o 501 GWh, co daje łącznie aż 24 procent. W maju 2018 roku systemy fotowoltaiczne wyprodukowały aż 344 tys. MW.
Obecnie łączna moc wszystkich czynnych instalacji fotowoltaicznych w Polsce wynosi +/- 300 tys. MW, co daje około 3,4-procentowy udział fotowoltaiki w krajowym OZE.
Uważa się, iż rok 2019 przyniesie dla fotowoltaiki większe zainteresowanie i wykorzystanie tego systemu dla domów, gospodarstw rolniczych oraz przedsiębiorstw. Motorem napędowym dla zwiększenia wykorzystania OZE w Polsce są rosnące ceny za zużycie prądu elektrycznego.
Odnawialne źródła energii miały stać się bardziej popularne za sprawą zmian w ustawodawstwie– ustawa o OZE, która weszła w życie 1 stycznia 2019 roku. Według optymistycznych scenariuszy, zakładających zwiększoną inwestycję w odnawialne źródła energii w Polsce, łączna produkcja energii elektrycznej w ramach OZE, do 2020 roku, wyniesie około 3.85 TWh.
Uważa się, że wówczas Polsce zabraknie 791 tys. toe do realizacji celu OZE na rok 2020. Nie jest to niestety optymistyczna wizja.
