Fotowoltaika jest jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi wytwarzania energii przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł. Jeśli zdecydujemy się już na zakup własnej instalacji fotowoltaicznej, musimy zdecydować się w jaki sposób chcemy sfinansować tą przyszłościową inwestycję. Zasadniczo można wyróżnić trzy rodzaje systemów finansowania: finansowanie ze środków własnych, kredyt i dofinansowanie.
Dofinansowanie
Obecnie najpopularniejszą formą finansowania jest dofinansowanie. Instalacje fotowoltaiczne są instalacjami proekologicznymi, które mają na celu wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, dzięki czemu oszczędzamy i chronimy naturalne zasoby ziemi. Z tego właśnie względu można starać się o dofinansowanie przyznawane przez publiczne instytucje. W poprzednich latach najpopularniejszym programem dopłat do budownictwa energooszczędnego był program Prosument prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Został on jednak wygaszony.
Obecnie wsparcie indywidualnych projektów w tym zakresie przeniesiono na szczebel regionalny, toteż informacji na ten temat należy szukać w wojewódzkich oddziałach Funduszu Ochrony Środowiska, w urzędach marszałkowskich, a także w wybranych miastach i gminach. Fundusze na ten cel mogą być także pozyskiwane z Regionalnych Programów Operacyjnych oraz z programu PONE (Program Ograniczenia Niskiej Emisji), który działa w ramach wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska.
W tej drugiej sytuacji mogą być przyznawane dofinansowanie nie tylko jednej osobie, ale nawet całemu osiedlu. Należy jednak pamiętać, że warunki przyznawania dotacji na kolektory społeczne są odmienne w różnych województwach i miastach, toteż w każdym przypadku powinno się zasięgnąć wiedzy na temat warunków przyznawania tego typu wsparcia w odpowiednich wojewódzkich funduszach, urzędach marszałkowskich lub w urzędach miasta lub gminy.
Przykładowo, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w połowie 2018 roku rozpoczął nabór wniosków w ramach programu “Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza poprzez zakup i montaż kolektorów słonecznych, zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej, zakup i montaż pomp ciepła”, w ramach którego istnieje możliwość uzyskania dofinansowania w formie:
- dotacji na zakup i montaż kolektorów słonecznych – w wysokości do 50 % kosztów kwalifikowanych, jednak nie więcej niż 5000 złotych dla jednego beneficjenta (w przypadku instalacji fotowoltaicznej to odpowiednio 40% i do 8000 złotych), z zastrzeżeniem, że istnieje możliwość zwiększenia dofinansowania do 100% kosztów kwalifikowanych w formie pożyczki;
- pożyczki do 100% kosztu kwalifikowanego.
Z kolei mieszkańcy Warszawy mogą się ubiegać o dotacje na realizację inwestycji ekologicznych z wykorzystaniem lokalnych źródeł energii odnawialnej, między innymi zakup i montaż paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych, czy pomp ciepła. Fundusze na ten cel pochodzą z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych, które stanowią dochód miasta stołecznego Warszawy.
Będący osobą fizyczną wnioskodawca może uzyskać dofinansowanie w wysokości do 40% rzeczywistych kosztów zakupu i montażu kolektorów słonecznych. Maksymalna wysokość tego rodzaju wsparcia to 15 000 złotych. Dotacje takie nie są udzielane w przypadku, gdy budynek jest zasilany ciepłem z miejskiej sieci ciepłowniczej.
Finansowanie własne
Drugą formą finansowania urządzenia fotowoltaicznego jest finansowanie własne, które sprowadza się do sfinansowania instalacji fotowoltaicznej kapitałem własnym, czyli własnymi pieniędzmi. Zaletą tego typu inwestycji jest jej prostota, oszczędność czasu i pieniędzy. Dane gospodarstwo domowe czy firma, przeznacza swoje oszczędności na zakup kolektorów słonecznych, dzięki którym może na przestrzeni dłuższego czasu zaoszczędzić środki przy korzystaniu z energii elektrycznej.
Dużą zaletą takiej opcji jest to, że nie trzeba płacić odsetek od umów kredytowych z bankiem oraz spełniać wiele warunków związanych z uzyskaniem dofinansowania z instytucji publicznych. Wadą z kolei jest niewątpliwie fakt pozbycia się od razu niemałego kapitału, rzędu parunastu- lub kilkudziesięciu tysięcy złotych, które można by przeznaczyć na inne cele lub trzymać na koncie “na czarną godzinę”.
Kredyt bankowy
Trzecią formą pokrycia fotowoltaicznej inwestycji jest pożyczka lub kredyt bankowy. Pożyczka różni się od kredytu tym, że ta pierwsza jest na dowolny cel, a kredyt jest przeznaczony na sfinansowanie konkretnego, wskazanego w umowie kredytowej zakupu. Jednymi z najciekawszych bankowych ofert skierowanych do zainteresowanych fotowoltaiką dysponują Alior Bank i BGŻ.
Alior Bank proponuje w ramach produktu “Eko raty” kredyt ratalny na sfinansowanie zakupu instalacji związanych z ekologicznym pozyskiwaniem ciepła i energii. Można w ten sposób sfinansować zakup systemów fotowoltaicznych, instalacji solarnych, przydomowych oczyszczalni ścieków, pomp ciepła oraz małych elektrowni wiatrowych w formie przydomowych turbin wiatrowych. W ramach programu istnieje możliwość przyznania osobie wnioskującej kredytu w wysokości od 300 do 60 000 złotych przy okresie kredytowania od 12 do 120 miesięcy.
Dużą zaletą programu jest to, że nie jest wymagana wpłata własna, toteż istnieje możliwość sfinansowania 100% zakupu instalacji. Jedyne dokumenty, jakie trzeba wypełnić to wniosek kredytowy, a po pozytywnej ocenie zdolności kredytowej klienta podpisywana jest umowa o kredyt ratalny. Aliorbank nie wymaga przy tym:
- przedstawiania umowy zawartej z zakładem energetycznym;
- konieczności spełnienia wymogów procedury wymaganej przy uzyskiwaniu dotacji;
- przekazywania danych o wielkości produkcji energii elektrycznej;
- przeprowadzania kontroli trwałości przedsięwzięcia;
- dokumentów potwierdzających prawo dysponowania budynkiem mieszkalnym;
- zgłoszenia zamiaru wykonywania budowy lub robót budowlanych.
Bank BGŻ BNP Paribas S.A. z kolei oferuje kredyt inwestycyjny Zielona Energia, który jest przeznaczony na finansowanie budowy elektrowni wiatrowych, elektrowni wodnych, fotowoltaicznych oraz instalacji do wytwarzania energii elektrycznej i/lub energii cieplnej z biomasy lub z biogazu.
Z kredytu tego mogą jednak korzystać tylko podmioty prowadzące lub podejmujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Jednym z najważniejszych warunków uzyskania kredytu jest przedstawienie przez aplikującego promesy na wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, wydanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w sytuacji, gdy jest ona wymagana przepisami prawa.
W przypadku tego produktu można liczyć na stosunkowo długi okres kredytowania: do 15 lat. Zasady spłaty kapitału są ustalane indywidualnie. Można także liczyć na refinansowanie wcześniejszych nakładów lub zwrot finansowania akwizycji odnawialnych źródeł energii (OZE). Inne atuty tej oferty to możliwość karencji w spłacie kapitału (nawet do 2 lat), opcja wyboru waluty (PLN, EUR, USD), a także dogodne formy zabezpieczeń.
Podsumowanie
Podsumowując powyższe rozważania można pokusić się o porównanie i ocenienie tych trzech sposobów sfinansowania zakupu instalacji fotowoltaicznej. Najkorzystniejszą opcją jest uzyskanie dotacji na urządzenie fotowoltaiczne w ramach programów prowadzonych przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska oraz poszczególne urzędy miasta lub gminy. Dotacja taka jest najczęściej bezzwrotna, a otrzymać można ją po spełnieniu ustalonych w tych programach warunków.
Finansowanie kapitałem własnym jest szybkie, wygodne i najmniej skomplikowane, aczkolwiek wiąże się z koniecznością przeznaczenia oszczędności rzędu kilkunastu albo kilkudziesięciu tysięcy złotych na jednorazową inwestycję. Wadą takiego posunięcia jest fakt, że nie można tych pieniędzy przeznaczyć na inne inwestycje lub zachować ich jako zabezpieczenia finansowego.
Kredytowanie poprzez bank wiąże się z warunkami narzuconymi przez tą instytucję oraz z koniecznością spłaty przyznanej kwoty wraz z należnymi odsetkami. Jest to najdroższa nominalnie opcja finansowania. Bankami, które oferują kredyty na inwestycję w fotowoltaikę są Aliorbank w przypadku klientów indywidualnych oraz BGŻ BNP Paribas S.A. w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł.