System On-Grid Czy Off-Grid? – Analiza

Zakładając system fotowoltaiczny należy się zdecydować jaki rodzaj wybrać. Jednym z pierwszych pytań jest to, czy będziemy chcieli podłączyć naszą instalację do sieci energetycznej i odsprzedawać nadwyżki wyprodukowanej energii, czy nie będziemy przyłączać się do sieci, a własne nadwyżki wykorzystamy w przyszłości dzięki energii zmagazynowanej w naszych akumulatorach. Z tym dylematem wiążą się pojęcia instalacji fotowoltaicznych noszących angielskie nazwy: off-grid (instalacja niepodłączona do sieci) i on-grid (instalacja podłączona do sieci).

Instalacja typu off-grid charakteryzuje się tym, że nie jest podłączona do sieci elektrycznej. Z racji tego, że stanowi ona samodzielny system energetyczny, zwana jest także “systemem wyspowym”. Z kolei system on-grid wyróżnia to, że jest on połączony ze standardową siecią energetyczną. Instalacja ta składa się z inwertera prądu stałego na prąd zmienny, licznika energii (produkcji i zużycia prądu), a także przyłączenia do sieci i zabezpieczenia. Liczniki wskazują dokładną ilość prądu, który został wyprodukowany oraz odesłany do sieci oraz z niej pobrany. Dzięki temu użytkownicy tego typu instalacji mają kontrolę i pełną wiedzę co do wielkości produkcji energii elektrycznej w systemie. Systemy on-grid są częściej wykorzystywane przez konsumentów, który są nastawieni na produkcję większej ilości energii elektrycznej.

Wadą instalacji off-grid jest to, że zazwyczaj nie wytwarza ona mocy wystarczającej, by zapewnić danemu gospodarstwu domowemu energetyczną samowystarczalność. Z kolei system on-grid daje możliwość bieżącego użytkowania prądu, który jest wytwarzany przez fotoogniwa. Przewagą systemu on-grid nad systemem off-grid jest fakt, że ten pierwszy umożliwia odsprzedaży nadwyżek energii do sieci. Należy jednak wziąć pod uwagę, że w przypadku odsprzedaży energii elektrycznej czas zwrotu inwestycji się wydłuża niż w przypadku gdyby używać jedynie energii do własnych celów.

Możliwość dokonania sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej jest usankcjonowana przez prawo, a dokładniej rzecz biorąc Prawo energetyczne oraz Ustawę o odnawialnych źródłach energii z tak zwaną poprawką prosumencką. Na mocy tego prawa podmioty, które posiadają system fotowoltaiczny o mocy co najmniej 10 kW, warunki przyłączeniowe, promesę i certyfikat mają zagwarantowaną stałą i preferencyjną cenę za sprzedaż energii do sieci, a także gwarancję jej odbioru przez zakład energetyczny według systemu taryf gwarantowanych. Instalacja on-grid w takim rozrachunku przysparza czysty zysk, bez potrzeby zakładania działalności gospodarczej czy załatwiania dodatkowych formalności. Dodatkowym plusem takiego pozyskiwania energii jest brak negatywnego wpływu na środowisko przy jej produkcji. Aby skorzystać z plusów tego typu rozwiązania, po wyborze, instalacji i uruchomieniu instalacji fotowoltaicznej typu on-grid należy złożyć do lokalnego dystrybutora sieci energetycznej wniosek o określenie warunków przyłączeniowych. Najczęściej już w okresie 30 dni otrzymuje się umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej wraz z terminem przyłączenia do sieci na koszt zakładu energetycznego. Po zawarciu umowy dystrybucji oraz umowy sprzedaży energii wytwarzanej w naszej instalacji, zakład energetyczny dokonuje montażu układu zabezpieczającego i pomiarowo-rozliczeniowego w postaci licznika dwukierunkowego. Pod koniec każdego miesiąca użytkownik jest informowany o ilości wprowadzonej do sieci energii. W 2016 roku wprowadzono wysokość ceny skupu energii od prosumenta o wysokości 0,75 zł/kWh dla instalacji o mocy do 3 kW oraz 0,65 zł/kWh dla systemu o mocy od 3 do 10 kW .

Niewątpliwą wadą instalacji on-grid jest to, że w przypadku awarii sieci elektrycznej inwerter powoduje odłączenie od instalacji paneli, czego finalnym rezultatem jest wyłączenie wszystkich urządzeń elektrycznych w gospodarstwie domowym. System on-grid, w przeciwieństwie do układu off-grid, jest uzależniony więc od sieci elektrycznej, z którą jest powiązany. Awaria sieci w danym rejonie odbija się także na użytkowniku instalacji on-grid mieszkającym w tym obszarze. Prąd z sieci elektrycznej w tym przypadku jest niezbędny, by instalacja działała. Co więcej, w inteligentnych sieciach moc, która jest generowana do sieci dystrybucyjnej przez instalacje prosumenckie, może  być ograniczana poprzez operatora, co uzależnia użytkowników instalacji fotowoltaicznych od posunięć zakładu energetycznego.

System off-grid warto zastosować w przypadku, gdy chcemy zaopatrzyć w prąd jakiś stosunkowo niewielki i odseparowany obiekt, jak domek letniskowy, działkę, czy pojedyncze urządzenie elektryczne. Trzeba jednak pamiętać, że aby instalację tę podłączyć bezpośrednio do urządzeń elektrycznych, musi zawierać ona inwerter, dzięki któremu prąd stały przekształcany jest w prąd zmienny. Instalacja off-grid może okazać się bezcenna w przypadku, gdy mieszkamy na obszarze, który jest zagrożony z różnych powodów przerwami w dostawach prądu. Dzięki niej można stać się niezależnym od “zawodnej” sieci elektrycznej.

Minusem układu off-grid w stosunku do on-grid jest cena. Ten pierwszy jest dużo droższy, gdyż nadmiaru wyprodukowanej energii nie można przekazać do sieci, więc trzeba ją magazynować, a można to zrobić tylko w kosztownych, specjalnych akumulatorach energii. Akumulator jest urządzeniem, które gromadzi energię elektryczną dzięki odwracalnym reakcjom chemicznym, które zachodzą w elektrolicie. Dzięki temu urządzeniu energia elektryczna jest zamieniana w energię chemiczną, a tą w każdej chwili można z powrotem przekształcić w elektryczną i użyć w ramach sieci off-grid. To właśnie akumulator jest najdroższym komponentem układu off-grid, który to komponent sprawia, że ten wariant instalacji fotowoltaicznej jest bardziej kosztowny. Co więcej, w tym przypadku należy zakupić także kontroler ładowania akumulatorów wraz z przekształtnikiem prądu stałego na zmienny. Trzeba mieć na uwadze, że akumulatory zużywają się względnie szybko, przez co istnieje potrzeba ich wymiany po około 10 tysiącach cyklów ładowania. W przybliżeniu należy wymieniać akumulator raz na od 5 do 8 lat. Można to potraktować jako swoistą cenę za niezależność od sieci elektrycznej. Aby zwiększyć wydajność pracy akumulatorów warto kupić wspomniany wyżej regulator ładowania, dzięki któremu działają one dłużej i można zmniejszyć wyraźnie straty energetyczne na tym urządzeniu. Ogólnie rzecz biorąc, koszt off-gridu jest większy od on-grid’u o około 50%. To jeszcze jednak nie koniec wydatków w tym przypadku, gdyż dodatkowe środki trzeba ponieść na magazynowanie energii.

Wydaje się, że bardziej uniwersalnym rozwiązaniem jest system on-grid, gdyż  w praktyce nie ma możliwości, by uniknąć nadwyżki wyprodukowanej energii, toteż warto ją sprzedać i zarobić na takiej transakcji. Nie wiąże się to nawet z potrzebą posiadania jakiegokolwiek pozwolenia, koncesji, ani zakładania działalności gospodarczej. Z drugiej strony, układ off-grid pozwala uniezależnić się od cen, awarii i warunków stawianych przez dostawcę energii elektrycznej w ramach dominującej sieci elektrycznej w danym rejonie. Najważniejszą rzeczą przy wyborze odpowiedniego systemu jest jednak odpowiedź na pytanie co jest dla nas najważniejsze: oszczędność i możliwość zarabiania na nadwyżkach energii czy niezależność od sieci elektrycznej (zarówno od jej dostępności i awaryjności) i dostawców. W pierwszym przypadku właściwym rozwiązaniem będzie instalacja on-grid, a w drugiej sytuacji powinniśmy wybrać układ off-grid.

Jeśli chcesz się dowiedzieć czegoś więcej o instalacjach fotowoltaicznych, zamówić bezpłatną analizę opłacalności inwestycji, zadzwoń do nas 502 434 376 lub zostaw kontakt oddzwonimy i doradzimy.